Hahnemann’ın Homeopatide Hastalık Sınıflandırması
Son güncellenme on Ocak 14, 2022 by Dr. Neslihan Gülmez
Samuel Hahnemann döneminde tıp tedavileri kaotik bir durumdaydı ve bu yüzden kimyagerlik ve tıp kitapları çevirisi gibi işler yapmaktaydı. Çalışmaları sırasında farkettiği benzer, benzerini tedavi eder prensibi ile bilimsel çerçeveye oturttuğu homeopati için hastalıkların klinik olarak sınıfılandırılması gerekiyordu. Hahnemann’a göre hastalığın dinamik kökeni vardı ve hastalıkların nozolojik sınıflandırmasını kabul etmiyordu. Onun için hastalık bireysel bir varlıktı ve hasta doğrudan ve anında gözlenmesi gereken bir bireydi.
Hahnemann için hastalık, bir bireyin yaşamsal güç tarafından algılanabilir belirti ve semptomlarla ifade edilen sapmış sağlık durumudur. Dolayısıyla doktorun görevi, bu bireyin miasmalar tarafından uyarana verdiği tepkiyi incelemektir.
Hahnemann hastalıkları genel olarak şu şekilde ayırdı:
1. İsteksizlik (§ 7 ve 150’ye dipnot)
2. Cerrahi hastalıklar
3. Dinamik hastalıklar
1. İsteksizlik
Halsizlik, yalnızca kısa bir süre için gözlenen bir veya daha fazla önemsiz semptomla kendini gösteren sağlık durumundaki hafif bir değişikliktir. Bu tamamen gelişmiş bir hastalık değildir, dolayısıyla tıbbi yardım gerektirmez. Diyet ve rejimde hafif bir değişiklik, onu kontrol etmek için yeterlidir. Halsizlik hastalık olarak kabul edilmemelidir. Hipokrat’ın Vis medicatrix naturae olarak da adlandırdığı hayati gücün kendisi tarafından kontrol edilebilir.
2. Cerrahi Hastalıklar
Organon § 13 ve 29’da Hahnemann, cerrahi hastalıkların dinamik veya miazmatik kökenleri olmadığı için homeopati kapsamına girmediğini, sadece mekanik veya cerrahi yöntemlerle tedavi edilmeleri gerektiğini açıkça belirtti.
Örnek:
Kemik kırıkları, geniş doku hasarının meydana geldiği kazara vakalar vb. gibi durumların tedavi edilmesi gereken dinamik nedenleri yoktur. Bunun yerine, bu gibi durumlarda sorun tamamen mekanik bir travmadır. Dinamik bozukluktan kaynaklanan bir hastalık değil, mekanik travmaya bağlı anatomik dokuların devamsızlığıdır.
Bu gibi durumlarda sadece dinamik ilaçları vererek acıyı kontrol edemeyiz. Bunun yerine, kemikleri uygun hale getirmek ve uygun bandaj, dikiş ve pansuman uygulamak gibi yerel önlemler, dinamik ilaçlarla birlikte hastayı iyileştirebilir. Hahnemann, dinamik değil, mekanik kökenli ve dinamik homeopatik ilaçlarla birlikte mekanik yardım gerektiren bu tür vakaları saf cerrahi hastalıklar olarak adlandırdı.
3. Dinamik Hastalıklar
Dinamik hastalıklar 2 türe ayrılabilir (§72):
- Akut hastalıklar
- Kronik hastalıklar
– Akut hastalıklar (§72 & 73)
Akut hastalıklar, ani başlangıçlı, az çok sabit süreli, tedavili veya tedavisiz ölüm veya iyileşme ile sonuçlanan hastalıklardır. Akut hastalıklar, akut miasmalardan kaynaklanır. Akut hastalıklarda, yaşam gücündeki değişim, kronik hastalıklara kıyasla az yada çok yüzeyseldir. Bu nedenle, bu tür hastalıklarda, yaşam gücü bir dereceye kadar rahatsızlığı tedavili veya tedavisiz olarak kendi kendine düzeltebilir.
H.A. Roberts, “Akut belirtilerde, yaşamsal işlevler genellikle kendi güçleriyle ve kendi güçleri aracılığıyla tam uyumu sağlamak için geri yüklenir” diyor.
Kent, “Akut miazm, ekonominin üzerine gelen, normal prodromal döneminden uzun veya kısa geçen, ilerleme ve gerileme döneminin olduğu ve toparlanma eğiliminin olduğu bir durumdur” diyor.
Akut hastalıklarda rahatsızlık önce vücudun yüzeysel kısımlarında başlar ve daha sonra iç yaşam gücüne (vital force) yayılır. Bu nedenle, akut hastalıklarda doku hasarı yapısal semptomlara hakimdir. Patolojik inflamatuar değişiklikler çoğu akut hastalıkta geri dönüşümlüdür, dolayısıyla tam iyileşme mümkündür. Akut hastalıklarda her zaman bazı heyecan verici nedenler bulabiliriz.
Bu heyecan verici nedenler, gizli psoranın geçici patlamasına yol açacaktır. Kısacası, akut hastalıklar ani ve şiddetli başlangıçlı, hızlı veya orta derecede hızlı seyirlidir, seyrini az veya çok hızlı bitirir ve ölüm veya iyileşme ile sonuçlanır.
Akut hastalıklarda semptomlar hızla gelişir ve semptomlar kolayca bulunur. Bu nedenle akut hastalığın tedavisi kolaydır. Yaygın akut kısa etkili ilaçların kullanılmasını gerektirir.
Kent, “önce kronik durumda bile akut durumları tedavi edin” diyor. Tedavi sırasında, yakın zamanda ortaya çıkan akut semptomları, kronik hastalığın yapısal semptomları ile karıştırılmamalıdır. Sadece akut orijinli yeni gelişen semptomlar dikkate alınmalıdır.
Akut hastalık türleri
Akut hastalıklar 3 tiptir:
A. Bireysel
B. Sporadik
C. Epidemi
A. Bireysel hastalıklar
(bireysel = bölünemez/tek):
Bu tür hastalıklar, zihinsel veya fiziksel kaynaklı bazı heyecan verici nedenlerden dolayı insanlara bireysel olarak saldıran bir hastalık türüdür. Örnek: aşırı gıda alımı veya yetersiz tedarik, şiddetli üşüme, aşırı ısınma, zorlanma, zihinsel duygular, vb. bireysel akut hastalıkların gelişmesi için heyecan verici bir neden olarak hareket eder. Farklı yerlerdeki farklı insanlar, farklı veya aynı zamanda bireysel hastalıklardan muzdarip olabilir.
Örnek: Ali, İzmir’de ishal olabilir; Kemal aynı anda Manisa’da baş ağrısı çekiyor olabilir. Bu akut hastalık, gizli psoranın geçici bir patlamasından başka bir şey değildir. Bu şiddetli bir karakterde değilse, psora kendi kendine latent aşamaya geçer ve hasta iyileşir. Ancak bu iyileşme, hastanın canlılığına bir miktar zarar verme pahasına yapılır ve bu da onu hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirir. İlaç olmadan, bireysel hastalık ölüm veya iyileşme ile sonuçlanacaktır. Bu hastalık, akut bütünlüğe dayalı homeopatik ilaçlarla tedavi edilebilir.
B. Sporadik hastalıklar:
Bunlar, meteorik, tellürik ve zararlı ajanlar veya etkiler yoluyla aynı anda burada ve orada birkaç kişiye saldıran akut hastalıklar türüdür. Bu durumda heyecan verici neden, belki iklimsel etkiler, atmosferik veya fiziksel etkenler (meteorik), ya da toprak, su (tellürik) vb. üzerindeki etkiler olabilir. Bu nedenler, aynı duyarlılığa sahip yalnızca birkaç kişiyi etkileyecektir.
Örnek: Hatay’da bir grup insan bir tür ateşten etkileniyor; aynı zamanda bir grup aynı yerde baş ağrısı çekiyor. Sporadik hastalık, diğer akut hastalıklar gibi, gizli psora patlamasından kaynaklanır ve bu, homeopatik ilaçlarla tedavi edilebilir. Her sporadik hastalık, her insidansında yeni bir hastalık olarak kabul edilmeli ve sadece bütünlük esas alınarak tedavi edilmelidir.
C. Epidemi Hastalıkları
(Yunanca kelime; epi= üzerine, demos= insanlar/ salgın=halk üzerine): Salgın hastalıklar, aynı nedenden çok benzer ıstıraplarla birçok insanı etkileyen akut hastalıklar türüdür. Hahnemann bulaşıcı kelimesini bu bağlamda kullanır, çünkü salgın hastalık yoğun nüfuslu alanlar arasında yayıldığında bulaşıcı hale gelir. Kökenleri aynı gibi görünse de her salgın kendine özgüdür. Diğer herhangi bir akut hastalık gibi, hayati güce bırakıldığında ya hastanın ölümü ya da iyileşmesi ile sona erer. Salgın hastalıkların nedeni, savaş felaketleri veya sel (su baskını), kıtlık vb.
Akut hastalıklara neden olan akut miazmalar 2 tip olabilir:
Tekrarlayan akut miazma:
Bu miasmalar, bir kişinin yaşamı boyunca aynı şekilde birden fazla kez tekrarlanır. Örnek: Levant vebası, Asya kolerası, deniz kıyılarının sarı humması vb.
Tekrarlamayan akut miazma:
Buna sabit miasm da denir. Bu, birkaç kişiye ömür boyu yalnızca bir kez saldırır. Örnek: çiçek hastalığı, boğmaca, vb.
Homeopatide Kronik Hastalıkların Sınıflandırılması
Kronik hastalıklar, kademeli ve belirsiz bir başlangıcı olan, ömür boyu sınırsız acı çeken, iyileşme eğilimi olmayan ve dinamik homeopatik ilaçlarla tedavi edilmediği takdirde bir sonraki nesle devam etme eğiliminde olan hastalıklardır. Akut ve kronik hastalıklar arasındaki fark, sadece hastalık süresinden daha fazlasıdır.
Clarke ayrıca Hahnemann’ın “kronik” kelimesini sadece uzun süredir devam eden hastalığı belirtmek için kullanmadığını, en başından beri kronik bir evrimi olan bir zehiri (miazm) kastettiğini belirtiyor.
Kent, ayrıca “Kronik hastalık, başından beri kroniktir” diyor.
Kronik hastalıklar 3 tip olabilir:
- Yapay/iyatrojenik kronik hastalıklar (§ 74-76)
- Yanlış kronik hastalık (§ 77)
- Gerçek/miasmatik kronik hastalıklar (§78-81)
1. Yapay/İyatrojenik kronik hastalıklar
(§ 74-76 Organon)
Bunlar en tedavi edilemez kronik hastalıklardır. Bunlar, büyük ve sürekli artan dozlarda uzun süreli allopatik kahramanlık ilaçların bir sonucu olarak üretilen hastalıklardır. Bunlar, şiddet içeren ve taciz edici eylemleri nedeniyle yapay olarak üretilir. Büyük dozlarda cıva, gümüş müstahzarları, müstahzarlar, sülük uygulamaları, sorunlar, setonlar vb.’nin şiddetli eylemleri nedeniyle, organizmanın hayati enerjisi çok fazla bozulur.
Bu tür yıkıcı birincil eylemden kendini korumak için, yaşam gücümüz vücutta bir tepki geliştirir. Bu kendini koruma sürecinde, canlılığımızın bir kısmını bile kaybeder veya feda eder. Bu da vücudu içten ve dıştan sakatlar. Bu, tüm organizmayı korumak için ikincil iyileştirici reaksiyonun bir sonucu olarak gerçekleşir.
§ 74’ün dipnotunda Hahnemann, Brousseau tedavisine (ayrıca § 60’a ilişkin dipnota bakınız) en mantıksız, uygunsuz allopatik yöntem olarak işaret eder. Yeri doldurulamaz kan kaybı tedavisi, acımasız yöntemler ve ölümcül yanlış uygulama uygulamaları olarak kan alma ve veneksiyonları eleştirir.
Kronik hastalıklar arasında, allopatik malpraktis tarafından üretilen yapay kronik hastalık, özellikle tedavi hastaya uzun süre devam ettiyse, tedavisi en zor olanıdır (§ 75). Bu yapay hastalıklar, yaşam gücünün kendisi tarafından iyileştirilmelidir. Bu, ancak yaşam gücünün canlılığının tamamen bozulmadığı durumlarda mümkündür. Yıkıcı tedaviye rağmen vücutta hala bir miktar canlılık var.
2. Yanlış kronik hastalık
(§ 77, ayrıca bkz. § 7)
Bunlara yalancı kronik veya uygunsuz olarak adlandırılan kronik hastalıklar da denilmektedir . Bunlar, hastaların önlenebilir koruyucu nedenlere uzun süreli ve sürekli maruz kalmaları nedeniyle kendi başlarına getirdikleri hastalıklardır . Yanlış kronik hastalıklar gerçek kronik hastalıklar değildir çünkü arka planda kronik bir miazma yoktur. Sürdüren neden ortadan kaldırıldığında hastalık kendiliğinden kaybolur.
Örnek:
1. İçki içme alışkanlığı veya herhangi bir tükürme.
2. Yaşamın devamı için uzun süreli yoksunluk veya bazı şeyleri gerektiği gibi almamak gereklidir.
3. Sağlıksız veya bataklık yerlerde ikamet etmek.
4. Egzersiz ve açık havadan yoksun bırakma.
5. Vücudun aşırı atılımı ve sürekli zihinsel ve fiziksel gerginlik içinde yaşamak vb.
C. Gerçek kronik hastalık
(§ 78-81):
Bunlara doğal kronik hastalıklar veya miasmatik kronik hastalıklar da denir. Gerçek miazmatik kronik hastalıklar, psora, sycosis ve sifiliz gibi kronik miazmalardan kaynaklananlardır .
Bu hastalıklar, hayati kuvvetin miazmatik kuvvetler tarafından bozulmasından kaynaklanır. Semptomolojilerine göre kendilerine özgü ilaçların homeopatik kullanımıyla kontrol edilmedikçe ilerlemeye devam ederler. En iyi zihinsel ve bedensel değişiklikler, en sağlam yapılar, en iyi düzenlenmiş yaşam tarzı ve hatta yaşam gücünün güçlü enerjisi bile onları kontrol edemez veya iyileştiremez.
Hayati güç, belirli akut hastalıklarla savaşma gücüne sahiptir, ancak kronik olanlara karşı değil (§ 78). Bu kronik miazmalar organizmanın içinde hareketsiz kalma eğilimindedir. Gençlik yıllarında hasta, içinde bir miazma olmasına rağmen sağlıklı görünebilir.
Bu gibi durumlarda miazma gizli formda kalır. Ancak ilerleyen yıllarda hasta sosyal veya ailevi kaygıların, rahatsız edici her türlü rahatsızlığın ve uygun olmayan tıbbi tedavilerin etkisi altına girdiğinde, kronik hastalık yeniden ortaya çıkar ve ciddi bir karaktere bürünür.
Kronik hastalıklar basit miazmatik ve karmaşık miazmatik olmak üzere 2 tiptir .
Basit veya tek miazmatik hastalıklar, tek bir miazmadan kaynaklanır. Bunlar ya psora ya da sifiliz ya da sycosis’den kaynaklanır; bu, hastada belirli bir zamanda yalnızca bir miasmanın semptomlarını gösterdiği anlamına gelir. Sycosis veya sifiliz, sedef hastalığı arka planda olmadığı sürece kişiyi etkileyemez, yani psora, sycosis veya sifiliz semptomlarını gösterdiğinde uykuda veya gizli formda kalır.
İki veya daha fazla miazma bir kişide hastalığa yol açtığında, bunu karmaşık miazmatik hastalık olarak adlandırırız (“birbirine benzemeyen iki hastalık bir araya geldiğinde ne olur ” durumunun üçüncü olasılığı).
Hahnemann’a göre hastalıkların sınıfılandırılması bu şekilde olmaktadır.